Alan Derinliği Hakkında Ne Biliyorsunuz?

Alan derinliği ifadesi, fotoğraf çekimi sırasında odaklama yapılan objenin önünde ve arkasında bulunan alanda oluşan netlik bölgelerini ifade etmek için kullanılan bir tanımdır. Yani alan derinliği ifadesi, objelerin çekim sırasında net bir şekilde görüntüleneceği alanı tanımlamak için kullanılır. Bu tanımlamalardan hareket ederek, bir fotoğrafın alan derinliğini belirleyen üç unsur olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar, objektifin fotoğraf makinesine olan uzaklığı, kullanılan diyafram açıklığı ve odak uzaklığıdır. Alan derinliği bilinçli olarak kullanılırsa, harika fotoğraf kareleri elde etmek mümkündür. Önemli olan diyafram ve odaklamayı doğru kontrol edebilmektir. Bu sayede alan derinliği kontrol edilmiş olmaktadır.
Alan derinliği konusunda bilinmesi gerek temel kural, fotoğrafı çekilen obje makineye ne kadar yakın olursa, alan derinliğinin o oranda azalacağıdır. Yani fotoğrafı çekilen obje, objektiften ne kada uzak olursa, alan derinliği o kadar artar. Kompakt fotoğraf makinelerinde bu uzaklığın daha fazla olması gerekir. Aslında kompakt fotoğraf makinelerinde alan derinliği yaratmak ve kontrol etmek kolay değildir. Kompakt fotoğraf makineleri alışılmamış uzunlukta alan derinlikleri yaratır. Kısa bir alan derinliği yaratmak daha zordur.
Alan derinliği ile odak uzaklığı arasındaki ilişki olduğundan bahsetmiştik. Bu tamamen fotoğraf makinesinin özellikleri ile bir noktadır. Makinede lens, odak düzlemine ne kadar uzaksa, elde edilecek alan derinliği o oranda kısalır. Yani lensin odak uzaklığı artarsa, herhangi bir diyafram açıklığında alan derinliği kısalır.
Alan derinliğini etkileyen diğer unsur diyafram açıklığıdır. Alan derinliği yaratmada kullanılan objektifin fiziksel uzunluğu etkilidir ama diyafram açıklığı, yani fotoğraf makinesinde sensöre ulaşan ışık miktarı daha önemlidir. Bilindiği gibi diyafram, aynı zamanda pozlamayı da kontrol eder. Diyafram, objektifin içinde yer alır ve içiçe geçen çok sayıda kapaçıktan oluşur. Bu kapaçıklar kontrol edilerek objetife giren ışık miktarı düşürülür. Fotoğraf makinelerinde diyaframın açıklığı f değeri ile gösterilir. Bu değer ne kadar büyükse diyafram açıklığı o kadar küçük demektir ve objektife giren ışık miktarı o kadar azdır. Bu değer ne kadar küçükse diyafram açıklığı o kadar büyük demektir ve objektife giren ışık miktarı o kadar fazladır. Konumuza dönersek, fotoğraf makinesinin f değeri büyüdükçe alan derinliği artar, f değeri küçüldükçe alan derinliği düşer.
Fotoğraf çekim tekniği olarak kısa odak uzaklıklarının daha büyük alan derinlikleri yarattığı unutulmamalıdır. Kompakt fotoğraf makineleri kısa odak uzaklıkları ile çalışır ve geniş bir alan derinliği yaratmak kolaydır. Buna karşılık küçük alan derinliği yaratmak zordur.
Demek ki alan derinliğini kontrol etmek, fotoğraf çekimi sırasında uzun veya kısa bir alan derinliğini seçmek anlamına gelmektedir. Ancak kompakt fotoğraf makinelerinde bu oldukça zor bir iştir. Yine de bir tüyo verelim. Kompakt makinelerin uzun alan derinliğini düşürmek ve daha kısa bir alan derinliği yaratmak için, objeyi arka planın çok fazla önüne yerleştirin ve çekim yaparken optik zoom kullanın. Aynı zamanda diyafram açıklığını düşürün. Bu şekilde ön planda olan obje net çıkacak, arka plan ise bir miktar flu kalacaktır.
Alan derinliği konusunda verilen bu bilgilerle ne kadar fazla çekim yapılırsa, o oranda meleke artacaktır. Her çekimde, çekim yapılan değerleri not almayı ve sonuçları bunlarla karşılaştırmayı ihmal etmeyin.