Fotoğraf Çekme Sanatı

Fotoğraf Çekmek Bir Sanattır ve Kuralları Vardır

Bugün mobil telefonlar sayesinde herkes birer fotoğrafçı olmuş durumda. Ama sadece deklanşöre basmak ve o anı bir karede dondurmakla fotoğrafçı olunmaz. Onlara belki fotoğrafçı demek de yanlış olur, onlar sadece fotoğraf çeken insanlardır. Oysa fotoğrafçılık bir sanattır. Belli kuralları vardır ve fotoğrafçı, bir fotoğraf içinde objeleri, renkleri, ışığı ve daha birçok unsuru bir ahenk içinde kullanır.
Usta bir fotoğrafçı elbette günün gelişen teknolojilerini kullanacaktır. Bugün dijital fotoğraf makineleri, analog fotoğraf makinelerine göre çok daha geniş bir hareket imkanı vermektedir. Bu da fotoğrafçıların işini kolaylaştırmıyor değil. Örneğin bir fotoğrafçı eskiden, farklı ISO değerlerini kullanmak istediğinde makinedeki filmi çıkarıp istediği ISO değerinde yeni bir film takması gerekiyordu. Ama şimdi öyle değil. Makine üzerinde ISO değerini değiştirerek istediği kareleri çekmeye devam edebilir. Çünkü zaten ortada negatif bir film de yok.

Ama bir kompozisyon yaratmak fotoğrafçının işidir. Bir fotoğrafın etkili olması, kompozisyonun gücüne bağlıdır. Kompozisyon ne kadar güçlü ise o fotoğraf bir sanat eseri olabilir. Usta bir fotoğrafçı çekeceği fotoğrafta yer alacak çizgileri ve şekilleri iyi görür. Kaliteli bir fotoğrafın ana unsuru geometridir. Fotoğrafçı, kafasındaki düşünceyi bu çizgi ve şekillerle anlatır. Öyle ki, fotoğrafa bambaşka bir anlam yükleyebilir. En basitinden yatay objeler dinginlik hissi verir, dikey objeler ise fotoğrafa dinamiklik kazandırır. Bir fotoğrafa yansıyan çapraz ve köşeli çizgiler, o fotoğrafa derinlik ve hareket katar.
Yatay objeler fotoğrafa sakinlik katar ama dikkatli kullanılmazsa sıkıcı bir hava da yaratabilir. Diyelim ki bir ufuk fotoğrafı çekiliyor. Eğer ufuk çizgisi fotoğrafın tam ortasına alınmışsa, yani toprak ve gökyüzü eşit dağıtılmışsa bu fotoğraf can sıkabilir. Ama örneğin gökyüzündeki bulutları öne çıkararak ya da gün batımının renklerini öne çıkararak ufuk çizgisi biraz aşağıya alınırsa bu fotoğraf daha dinamik olacaktır. Ya da örneğin ufuk çizgisini biraz yukarıda tutarak, kıyıya gelen dalgalardan birkaç yatay çizgi yaratmak da fotoğrafı daha hareketli yapacaktır.

Dikey objelere gelince; dikey çizgilerin fotoğrafa dinamiklik kazandırdığını söylemiştik. Bu dinamizmi daha da güçlendirmek için fotoğrafı dikey formatta çekmek de düşünülebilir. Bir de dikey objeleri yatay çizgilerle birarada kullanmak fotoğrafa daha fazla hareket kazandırır. Daha yaratıcı olmak için dikey objeleri yatay formatta çekmek ve dikey objelerin fotoğraftan taşmasına izin vermek de mümkündür.
Gelelim köşeli çizgilere. Fotoğrafa bakan kişiyi fotoğrafın içine çekmek için köşeli çizgiler kullanmak en güzel yoldur. Ama fotoğrafın bir köşesinden başlayıp öbür köşesine uzanan bir obje fazla çekici olamaz. Köşeli objelerin sınırları fotoğraf içinde kalmalıdır.

Fotoğraf çekmenin bir önemli kuralı da 1/3 kuralıdır, ya da altın noktalar kuralı. Hayalinizde kadrajı yatay ve dikey olarak üç eşit parçaya bölün. Altın noktalar, bu çizgilerin kesişim yerleridir. Fotoğrafı çekilecek temel objeyi bu kesişme noktalarından birine yerleştirin. Varsa diğer önemli objeyi de diğer bir kesişme noktasına yerleştirin. Yüzyıllar önce ressamlar tarafından bulunan altın noktalar tekniği, fotoğrafçılığın en yaygın kullanılan tekniklerinden biridir. Kısaca ana objeyi tam kadrajın ortasına almakla her zaman iyi fotoğraf elde edilmez. Bakan kişi bu durumda sadece objeye bakar ve fotoğrafın diğer alanlarına bakmaz.

Fotoğraf çekiminde odak noktası bir başka önemli etkendir. Eğer fotoğrafta arka plan fazla dağınık ise, fotoğrafı çekilen obje bu dağınıklık içinde yeterince ilgi çekmez. Arka planda yer alan renkler, şekiller yüzünden ya da hatalı bir diyafram açıklığı seçilmesi yüzünden, fotoğrafa bakan kişinin asıl konuya odaklanması güçleşebilir. Bu nedenle fotoğrafı çekmeden önce obje ile arka plan ilişkisi iyi değerlendirilmelidir. Fotoğrafa girecek gereksiz ögeler, fotoğrafın sadeliğini bozar.

Özetlemek gerekirse, iyi fotoğraf çekmenin birinci kuralı güzel bir kompozisyon yaratmaktır. İkinci kuralı altın noktalara kuralına uymaktır. Üçüncü nokta ise odak noktasını doğru belirlemektir. Ama fotoğraf çekmenin kuralları bunlarla bitmiyor. Başka kurallar da var.