ISO Nedir? ISO Ayarları Nasıl Yapılır?

ISO Nedir? Ayarları Nasıl Yapılır?

Güzel fotoğraflar elde etmek için iyi bir fotoğraf makinesine ihtiyaç olsa da her şey makine ile bitmiyor tabi. Güzel fotoğraf çekebilmek için fotoğrafçlığın temel kavramlarını bilmek ve kullanmak gerekiyor.
Fotoğraf kelimesi, Photo ve Graphie kelimelerinin (yani ışık ve çizmek) biraraya gelmesi ile oluşmuştur. Bir fotoğraf makinesinde ISO ayarları, diyafram ayarları ve enstantane ayarları hep ışığı kontrol etmek için kullanılır. Bir fotoğraf çekiminin esası, ışığa karşı duyarlı filmin ya da dijital sensörün, ışığı etkisi altında tutması işlemine dayanır. Bunun için de filmin veya dijital sensörün ışığa karşı duyarlılığı önem taşımaktadır. Ancak bunun yanında objektiften geçen ışığın miktarı ve ne kadar süre geçeceği de çok önemlidir. Bunlardan objektiften geçen ışığın miktarını diyafram, ışığın geçeceği süreyi de enstantane kontrol eder.
Filmin ya da dijital sensörün ışığa duyarlığı ISO veya ASA olarak ifade edilir. ISO, Uluslararası Standartlar Kurumu (International Standart Organisation), ASA ise Amerikan Standartları (American Standart Association) birimidir.
ISO değerinin, fotoğraf üzerindeki ışığa duyarlılık etkisi yanında başka etkileri de vardır. ISO değerinin, filmin ya da dijital sensörün, kontrast, yoğunluk, gren ve tolerans etkileri de bulunmaktadır.
Kontrast, bir fotoğrafta en açık ve en koyu renkler arasında bulunan ton farkıdır. Kontrast yükseldikçe fotoğrafta biraz açık ve biraz koyu görüntüler, daha açık veya çok koyu hale gelir, detaylar kaybolur. Kontrast düştükçe fotoğrafta çok açık ve çok koyu görüntüler, orta tonda görülür, detaylar ortaya çıkar.
Yoğunluk genelde kontrast ile karıştırılır. Ancak burada keskinlik önemlidir. Yan yana bulunan iki farklı renk arasındaki geçiş keskinliği, renklerin birbirinden net ayrılmasını ve fotoğrafın daha doygun görünmesini etkiler.
Gren, fotoğrafta meydana gelen büyüklü küçüklü gri noktalardır. Fotoğraf büyütülürse, bu noktalar büyüyerek kötü bir görüntü oluştururlar. Dijital çekimlerde de yüksek ISO kullanıldığında sensörler grenlere neden olabilir.
Toleransa gelince. Dijital fotoğraf makinelerinin sensörleri, ışığa duyarlılık veya pozlandırma hatalarını belli bir oranda telafi edebilirler. Buna tolerans denir. Yüksek ISO’lu çekimlerde, küçük pozlama veya ara tonları gösterme hatalarını telafi etme oranı, yani tolerans daha yüksektir.
Toparlayacak olursak, filmin veya dijital sensörün duyarlığı düştükçe aynı oranda yoğunluk ve kontrast yükselir, buna karşılık greni ve toleransı düşer. Bunun aksine filmin veya dijital sensörün duyarlığı yükseldikçe, greni ve toleransı düşer ama yoğunluk ve kontrast yükselir.Peki ISO ayarları nasıl yapılmalı?

Dijital makinelerde ISO ayarları manuel olarak yapılır. Genel olarak çekim yapılan ortamın ışığı, istenilen diyafram ve enstantane ayarları ile çekim yapmak için yeterli bulunmuyorsa, ISO değeri düşürebilir. Bu şekilde makine poz değerlerine yetecek hıza düşürülmüş olur. Bunun aksine, çekim yapılan ortamın ışığı, istenilen diyafram ve enstantane ayarları ile çekim yapmak için fazla bulunuyorsa, bu defa ISO değeri yükseltilir. Bu şekilde makine poz değerlerine yetecek hıza yükseltilmiş olur.
Bunun yanında özel çekimlerde de ISO ayarları ile oynamak gerekir. Örneğin bir suyun damlama fotoğrafı çekilecekse, enstantaneyi çok küçük bir zaman aralığına almak birinci iştir. Ama bu çekim sırasında makinenin ışığı çok az miktarda alması gerekecektir. Bunu sağlamak için ışığın hassasiyetini arttırmak gerekir. Bunun çözümü ise ISO değerini yükseltmektir.